დასავლურმა მთავრობებმა და კომენტატორებმა უნდა გააცნობიერონ, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციები, რომლებსაც ისინი საქართველოს შესახებ ინფორმაციის მიღებისას დიდ ნაწილში ეყრდნობიან, უმეტეს შემთხვევაში, მჭიდროდ ქართულ ოპოზიციასთან არიან დაკავშირებული და ასევე, უმრავლეს შემთხვევაში დასავლეთის მიერ დაფინანსებული არიან, – ამის შესახებ საუბარია ამერიკული ინტერნეტ-გამოცემის, Responsible Statecraft-ის სტატიაში, სათაურით „შეწყვიტეთ საქართველოსთან, როგორც აშშ-ის და დასავლეთის ქმნილებასთან მოპყრობა“.
როგორც სტატიაში ვკითხულობთ, ცივი ომის დროს აშშ-ის ადმინისტრაციები ხშირად უწყობდნენ ხელს დემოკრატიულად არჩეული იმ მთავრობების დამხობას, რომლებიც განსხვავდებოდნენ ვაშინგტონისგან, შესაბამისად, ამერიკელებმა უნდა ჰკითხონ საკუთარ თავს, სურთ თუ არა ამ ტრადიციის გაგრძელება.
„ჯერ კიდევ 2023 წელს საქართველოს მთავრობა აცხადებდა, რომ აშშ საფუძველს უყრიდა საქართველოში რეჟიმის შეცვლას სერბი აქტივისტების მიერ ქართველების ტრენინგების დაფინანსებით, რომელთა წინა ორგანიზაციამ ხელი შეუწყო პრეზიდენტ სლობოდან მილოშევიჩის მთავრობის დამხობას. მათი ამჟამინდელი ჯგუფი, ბელგრადში დაფუძნებული Canvas-ი, „მომხრეა არაძალადობრივი წინააღმდეგობის გამოყენებას ადამიანის უფლებებისა და დემოკრატიის წინსვლისთვის”.
ცივი ომის დროს აშშ-ის ადმინისტრაციები ხშირად ეხმარებოდნენ დემოკრატიულად არჩეული იმ მთავრობების დამხობას, რომლებიც განსხვავდებოდნენ ვაშინგტონისგან. ამერიკელებმა უნდა ჰკითხონ საკუთარ თავს, ნამდვილად არის თუ არა ეს ის ტრადიცია, რომლის გაგრძელებაც სურთ“, – აღნიშნულია სტატიაში.
ასევე, სტატიის ავტორი, ბრიტანელი ჟურნალისტი ანატოლ ლივენი წერს, რომ ახალი კანონი „გამჭვირვალობის შესახებ“, მიზნად ისახავს ამგვარი გარე ჩარევების შესუსტებას.
„ახალი კანონი, რომელიც უცხოური დაფინანსების მქონე არასამთავრობო ორგანიზაციებს ავალდებულებს დარეგისტრირდნენ, როგორც „უცხოური გავლენის აგენტები“ (რამაც მაისში ოპოზიციის დიდი პროტესტი გამოიწვია), ნაწილობრივ ამ საფრთხის საპასუხოდ იქნა შემოღებული და მიზნად ისახავს შეასუსტოს შიდა და გარე ოპოზიციური ძალაუფლების წყარო. კანონის საპასუხოდ, ევროკავშირმა გაყინა საქართველოს გაწევრიანების პროცესი და შეწყვიტა მისი დახმარების დიდი ნაწილი, ხოლო აშშ-მა დააწესა სანქციები საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლებზე. ევროკავშირის ელჩმა თბილისში საჯაროდ განაცხადა, რომ თუ „ქართული ოცნება“ ხელახლა აირჩევა, ეს საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების იმედებს დაასრულებს“, – წერს ლივენი.
გარდა ამისა, ავტორი საუბრობს „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაზე, რომელიც რუსეთთან მიმართებით, თურქეთის მიერ გატარებულ პოლიტიკას ჰგავს.
„მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს მთავრობა პრინციპულად რჩება ნატოსა და ევროკავშირში გაწევრიანების ერთგული, საქართველოს დასავლეთ საზღვართან, ნატოს წევრი ქვეყანა არ არის პოლონეთი ან საფრანგეთი, არამედ თურქეთი, რომელიც ახორციელებს მტკიცე ნეიტრალიტეტის პოლიტიკას უკრაინის ომის მიმართ, მათ შორისაა რუსეთის წინააღმდეგ დასავლეთის სანქციებში მონაწილეობაზე უარის თქმა.
საქართველოს მთავრობას მიაჩნია, რომ მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთი უახლოეს მომავალში არ დაეხმარება საქართველოს, სეპარატისტულ ეთნიკურ ტერიტორიებთან გაერთიანებაში, რომლებიც მოსკოვის დახმარებით განაცალკევეს 1990-იან წლებში, კრემლს არ სურს საქართველოს წინააღმდეგ ახალი ომის დაწყება. „რაში სჭირდებათ ეს? მათ მიიღეს ყველაფერი, რაც სურდათ,” – მითხრეს მე.
თურქეთის მსგავსად, „ქართული ოცნების“ პოლიტიკა რუსეთთან გაზრდილი დაძაბულობის თავიდან აცილების მიზნით, ნაწილობრივ ეკონომიკას ეფუძნება. როგორც ერთმა ქართველმა მეგობარმა სარკასტულად აღნიშნა, „ძალიან ცოტა ქართველს აქვს სიყვარული რუსეთის ან რუსების მიმართ; მაგრამ უამრავ ქართველს სურს მათგან ფულის გამომუშავება“, – წერს ლივენი.
სტატიაში ასევე ხაზგასმულია ის სარგებელი, რაც რუსეთისთვის სანქციების დაწესებაზე უარის თქმამ გამოიწვია, კერძოდ, აღნიშნულია საქართველოში მშპ-ის ზრდა.
გარდა ამისა, ვკითხულობთ, რომ საქართველო ნატოსა და ევროკავშირში გაწევრიანების ერთგული რჩება, თუმცა, ნატოს მიმართ 2008 წლის ომის გამო, სკეპტიციზმი უფრო მაღალია, ევროკავშირის მიმართ განწყობები კი – გაცილებით პოზიტიური.
„საქართველომ საკმაო სარგებელი მიიღო იმით, რომ მთავრობამ უარი თქვა შეუერთდეს დასავლეთის სანქციებს რუსეთის წინააღმდეგ. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს არ აქვს ფორმალური დიპლომატიური ურთიერთობა რუსეთთან, სატვირთო მანქანები, რომლებიც სპარსეთის ყურედან და სხვა ადგილებიდან მიემართებიან რუსეთში, რამდენიმე კილომეტრიან რიგში არიან საზღვართან. რუსეთი კვლავ რჩება ქართული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის მნიშვნელოვან ბაზრად. საქართველო რუსეთიდან უამრავ ტურისტს იღებს. უკრაინის ომის გამო, საქართველოს მშპ 2022 წელს 11 პროცენტით გაიზარდა, ხოლო 2023 წელს 7,5 პროცენტით.
თუ საქართველოს პოლიტიკა რუსეთის მიმართ მტკიცედ ეფუძნება პრაგმატიზმს, ისიც მართალია, რომ დასავლეთის მიმართ გარკვეული უნდობლობა წლების განმავლობაში გაიზარდა. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს მთავრობას და რიგითი ქართველების უმეტესობას ნატოში გაწევრიანების მოთხოვნა კვლავ აქვთ, არავინ, ვისთანაც ბოლო ვიზიტისას ვესაუბრე, დარწმუნებული არ არის, რომ თუ ქვეყანაში ომი იქნება, ნატო იბრძოლებს საქართველოსთვის.
ეს სკეპტიციზმი სათავეს იღებს 2008 წლის საქართველო-რუსეთის ომით. ბუშის ადმინისტრაციამ შესთავაზა საქართველოს ნატოს მომავალი წევრობა და აშშ-ს ოფიციალური პირები და პოლიტიკოსები ლაპარაკობდნენ საქართველოზე, როგორც აშშ-ს მოკავშირეზე. თუმცა, ამ შემთხვევაში [2008 წლის ომის დროს], აშშ-ს არაფერი გაუკეთებია საქართველოს დასახმარებლად.
ევროკავშირის მიმართ დამოკიდებულება ბევრად უფრო პოზიტიურია, როგორც წევრობის მოსალოდნელი ეკონომიკური და მიგრაციული სარგებლის, ასევე იმის გამო, რომ „ევროპასთან“ მიკუთვნების იდეა ღრმად არის ფესვგადგმული ქართულ კულტურაში (თუმცა, მკაცრი გეოგრაფიული კლასიფიკაციის მიხედვით საქართველო რეალურად მდებარეობს. აზიაში).
მიუხედავად ამისა, ევროკავშირის მიმართ ეჭვები ქართულ ისტებლიშმენტშიც მზარდია. ეს ნაწილობრივ განპირობებულია სკეპტიციზმით იმის თაობაზე, რეალურად მიიღებენ თუ არა საქართველოს ოდესმე ევროკავშირში. როგორც თბილისში ხშირად მახსენებდნენ, საქართველოს მეზობელი თურქეთი მრავალი ათეული წელია ელოდება მიღებას. რა თქმა უნდა, ეს დიდწილად გამოწვეულია თურქეთისთვის დამახასიათებელი მიზეზებით; მაგრამ საქართველოს შემთხვევაში, ეჭვს აძლიერებს იმის განცდა, რომ საქართველო უკრაინამდე არასოდეს მიიღება ევროკავშირში და რომ უკრაინის სრულფასოვანი გაწევრიანება, ალბათ, შეუძლებელია.
ეს ეჭვები დასავლეთის ვალდებულებასთან დაკავშირებით გაძლიერდა შიდაპოლიტიკური მოვლენების გამო, როგორც ევროპაში, ასევე ამერიკაში, რაც საზოგადოების მზარდ წინააღმდეგობას ასახავს ნატოსა და ევროკავშირის შემდგომ გაფართოებასთან მიმართებით.
ევროკავშირისადმი თავიანთი დამოკიდებულებით, საქართველოს მთავრობის მხარდამჭერები ასევე შეიძლება მოიქცნენ როგორც ევროკავშირში მემარჯვენე პარტიების მხარდამჭერები, გამოხატონ უკმაყოფილება ბრიუსელის დიქტატის მიმართ, მათ შორის გენდერული პოლიტიკის მიმართ, რომელიც უცხოა ქართული ტრადიციებისთვის.
საქართველოს სამთო საკურორტო ქალაქ გუდაურში, რუსეთის საზღვართან ახლოს, დგას საგზაო ნიშანი. მასში სხვა მიმართულებებთან ერთად წერია: ანკარა, 1200 კმ; მოსკოვი 1591 კმ; პეკინი, 5834 კმ; და ვაშინგტონი 9209 კმ. მას შემდეგ, რაც 1990 წელს პირველად ვესტუმრე საქართველოს, ქართველებმა გამოხატეს სინანული, რომ მათი ქვეყანა სამხრეთ კავკასიაში მდებარეობს და არა სამხრეთ ევროპაში. ეს შეიძლება მართლაც სამწუხარო იყოს. ასევე ეს არის ფაქტი“, – ვკითხულობთ Responsible Statecraft-ის სტატიაში.
